تعيين محل قرار دادن كالا در انبارداری

يكي از راههاي بالا بردن راندمان و ايجاد نظم و كاهش هزينه ها و ضايعات و به حداقل رساندن زمان، چيدن صحيح كالا مي باشد. به چيدن و نگهداري كالا در انبار در يك محل خاص صفافي گفته مي شود.
يكي از متداولترين شيوه هاي نگهداري، روش كدبندي كردن محل ، قفسه ، راهرو و طبقات است؛ كه در مؤسسات بزرگ به خود انبار تعلق گرفته مي شود.

بهترين عوامل قرار گرفتن كالا در انبار
- ميزان تقاضا يا مصرف كالا
- محل و موقعيت و شكل ظاهري و نوع ساختمان انبار
- وجه تشابه
- امكانات و تجهيزات انبار
- خصوصيات فيزيكي
- خصوصيات كيفي كالا

ميزان تقاضا يا مصرف كالا :
منظور از مصرف يا ميزان ارسال كالامي باشد، كه به طور كلي مي توان به سه دسته پر مصرف، متوسط مصرف و كم مصرف تقسيم نمود. كه بهتر است كالاي پر مصرف نسبت به دو نوع ديگر در دسترس باشد.

محل، موقعيت، شكل ظاهري و نوع ساختمان انبار :
هنگام قراردادن كالا در انبارداری بايد به محل و موقعيت ساختمان انبار، ظرفيت مفيد و قابل استفاده، وجود ستونهاي داخل انبار، درب هاي ورودي و خروجي انبار، تهويه و نورگيري و شكل ظاهري انبار، ارتفاع و ابعاد مختلف انبار و غيره توجه نمود .

وجه تشابه :
يكي ديگر از عوامل، تشابه يا تشابه مصرف كالا مي باشد. مثلاً اجزاء موتور در يك قسمت و اجزاء روشنايي در قسمت ديگر كه دراين تشابه مصرف را مي رساند، و يا آچارها در يك قسمت و لوله ها در قسمت ديگر كه اين خود تشابه كالاها را مي رساند. لذا قرار گرفتن اقلام مشابه وهم مصرف در كنار هم باعث كوتاهي مسافت، كاهش خستگي، تسهيل در دسترسي به موقع و فراهم سازي كالا در پاسخگويي به درخواستها مي گردد.

امكانات و تجهيزات انبار :
يكي ديگر از عواملي كه در تعيين محل قرار دادن كالا مؤثر است، امكانات و تجهيزات موجود در انبار مي باشد. اين تجهيزات شامل وسايل حمل و نقل داخل انبار و ساير تجهيزات انبار مي باشد.

خصوصيات فيزيكي :
يكي ديگر از عوامل در تعيين محل قرار دادن كالا خصوصيات فيزيكي مي باشد.

خصوصيات كيفي كالا :
اين خصوصيات شامل كالاي فاسد نشدني، قابل انفجار، سمي بودن و گران قيمت بودن يا نبودن مي باشد .

چيدن و انبار نمودن كالا :
براي چيدن كالا در انبارداری بايد به نكاتي توجه كرد كه عبارتند از :
الف: در چيدن كالا در انبار حتي الامكان اجناس را نبايد پخش چيد، بلكه بيشتر از ارتفاع بجاي سطح استفاده كرد. آن هم به وسيله قفسه بندي يا با استفاده از پالت، كالاها را تا حد مجاز استفاده از ارتفاع يعني رعايت حداقل فاصله 6 سانتي متري از سقف بر روي هم قرار داد.
ب: بعضي از اقلام مانند قطعات فلزي را مي توان بدون صدمه ديدن در محيط آزاد انباركرد.
ج: طول وعرض قفسها بايد متناسب با اندازه اجناس باشد.
د: انبار كردن قفسه ها بايد متناسب با وسايل جابجايي و حمل و نقل درنظر گرفته شود. براي مثال، براي انبارهايي كه فقط قفسه دارند و هيچ گونه تجهيزات حمل و نقل استفاده نمي شود، فاصله آنها بايد به اندازه دونفر كه به راحتي عبور كنند باشند.
ه: بعضي از اجناس مصرف فعلي دارند مانند ضديخ كه بعد از زمستان بايد آن را جابجا نمود تا استفاده بيشتري از فضاي انبار شود.
و: در خصوص كالاهايي كه بايد پيمانه، وزن و يا متر شوند حتي الامكان بايد در نزديك محل اندازه گيري باشند.

تهيه كارت شناسايي كالا و نصب آن بر روي اجناس
هر انبار ، داراي دو نوع كارت است :
1) كارت كوچك ( كارت قفسه )
كارت كوچك انبار در بالاي قفسه يا روي هر يك از اجناس نصب مي شود و داراي مشخصات زير است
- نام كالايي كه كارت مربوط به آن است
- شماره جنس و نوع كالا
- موجودي حداقل و حداكثر
- واحد مقدار
- مقدار متضمن تاريخ وارده و صادره و موجودي

2) كارت بزرگ
كارت بزرگ داراي مشخصات زير است .
- شماره برگ كه در موقع مصرف ويژگيهاي بعدي به ترتيب به برگ داده مي شود
- شماره جنس
- مشخصات كامل جنس
- واحد مقدار
- موجودي حداقل و حداكثر
- شماره رديف و ثبت ورود و خروج مربوط به كارت
- فروشنده
- اطلاعات مربوط به ورود كالا با تفكيك تاريخ و مقدار و مبلغ
- اطلاعات مربوط به خروج كالا با تفكيك تاريخ و مقدار و مبلغ
- اطلاعات مربوط به موجودي كالا

بطوري كه در بالا ذكر شده است روي هر يك از اجناس موجود در انبار و هر نوع كالا كه داراي شماره و طبقه بندي مي باشد، كارت كوچك انبار نصب مي شود و انباردار شخصاً با كمك انباردار ورود و خروج و موجودي هر جنس را از حيث تعداد با ذكر تاريخ در آن ثبت مي كند.
كارتهاي بزرگ به منزله دفتر حساب جنسي كالا مي باشد. بنابراين بايد با دقت نگهداري شود و از نقل و انتقال بي مورد آن خودداري شود. كارت بزرگ علاوه براين كه داراي مزاياي كارت كوچك انبار مي باشد، اسم فروشنده و بهاي جنس خريداري شده را نيز تعيين مي كند و به ترتيب شماره كارت كه برمبناي شماره بندي كالا است بايگاني مي شود.