مفاهيم اوليه حسابداري يا همان مفروضات ، اصول و ميثاقهاي حسابداري نقش مهم و اساسي در تهيه صورتهاي مالي ايفا مي کنند . ابتدا اين مفاهيم را نام برده سپس تأثيرات آنها را بررسي مي کنيم .
مفروضات : مفروضات اموري بديهي است که نيازي به اثبات ندارد . فروضات حسابداري عبارتند از :
? - فرض تداوم فعاليت ? - فرض تفکيک شخصيت ? - فرض دوره مالي
? - فرض تعهدي ? - فرض اندازه گيري بر حسب واحد پول
اصول : جنبه علمي و کاربردي در حسابداري دارند . اين اصول عبارتند از :
? - اصل بهاي تمام شده ? - اصل تحقق درآمد ? - اصل تطابق
? - اصل افشاء کامل
ميثاقها : در بسياري از موارد بکارگيري اصول و مفروضات حسابداري با محدوديتهايي همراه است . اين محدوديتها که به آنها ميثاقها و محدوديتهاي اجرايي نيز گفته مي شود عبارتند از :
? - ميثاق اهميت ? - ميثاق فزوني منافع بر مخارج ? - ميثاق احتياط
? - ميثاق خصوصيات صنعت
البته ميثاقهاي حسابداري به اين ? مورد محدود نمي شود . اما براي بحث ما اين ? نکته کفايت مي کند .
حال به بررسي تأثير اين مفاهم بر روي صورت سود و زيان و ترازنامه خواهيم پرداخت .
مفاهيم حاکم بر ترازنامه :
?- فرض تداوم فعاليت ?- فرض واحد اندازه گيري ? - اصل افشاء
?- اصل بهاي تمام شده ? - ميثاق اهميت
ترازنامه بر اساس فرض تداوم فعاليت تهيه مي شود . يعني فرض بر اين است که يک موسسه براي دوره نا محدود فعاليت مي کند . اين صورت حساب نيز مانند ساير صورت حسابها بر مبناي فرض واحد اندازه گيري بر حسب واحد پول استوار است . تمامي صورتهاي مالي در ايران بايد بر اساس واحد پول ريال تهيه شود .
در صورت ترازنامه اصل افشاء بسيار با اهميت است . زيرا ارقامي که در اين صورت مالي ذکر مي شود بسيار با اهميت است و بايد تمامي ارقام با دقت و به طور کامل افشاء شود . ضمنا بر طبق اصل بهاي تمام شده تمامي اقلام در ترازنامه با بهاي تمام شده تاريخي ثبت مي شوند . يعني در طول چند سال هيچ گونه تجديد ارزيابي در اقلام ترازنامه صورت مي گيرد .
بر طبق ميثاق اهميت بايد تنها ارقام با اهميت در ترازنامه ذکر شود . ارقام ترازنامه ، ارقامي با اهميت ( از نظر ريالي ) مي باشند که البته مفهوم اهميت مفهومي نسبي مي باشد .
مفاهيم حاکم بر صورت سود و زيان :
? - اصل تحقق درآمد ? - فرض دوره مالي ? - اصل تطابق
? - ميثاق احتياط ? - اصل افشاء ? - ميثاق اهميت
? - ميثاق فزوني منابع بر مخارج
بر طبق اصل تحقق درآمد هر مبلغي که دريافت شود درآمد نمي باشد و چه بسا مواردي که مبلغي دريافت نشود اما درآمد ثبت گردد . صورت سود و زيان بر فرض دوره مالي استوار است . يعني مبناي تهيه اين صورت يک دوره مالي معين مي باشد . در ضمن بر مبناي اصل تطابق ، هزينه هاي هر دوره تنها بايد با درآمدهاي همان دوره مطابق شود .
بر مبناي ميثاق احتياط بايد مراقبت شود که هزينه هاي دوره کمتر از واقع و درآمد هاي دوره بيشتر از واقع ثبت نشود .
اصل افشاء و ميثاق اهميت در صورت سود و زيان به اين معناست که بايد ارقام اين صورت به طور کامل افشاء شود و چون ارقام در صورت سود و زيان از نظر ريالي کم ارزش تر از ترازنامه است پس بايد درمورد آن توجه بيشتري بشود . در آخر بايد توجه داشت که هزينه هاي تهيه صورت مالي نبايد بيش از منافع حاصل از آن باشد . آموزشگاه حسابداري