سازمان انبارها :
نظر به اين كه قسمت عمده اي از منابع نقدي شركتهاي توليدي، به مصرف سرمايه گذاري براي موجوديهاي مواد مي رسد، اگر از روشهاي انبارداري مطمئن و منظمي استفاده نشود، زيانهاي جبران ناپذيري ببار خواهد آمد. به عنوان مثال، نداشتن موجودي مواد به حد كافي، موجب وقفه هاي زيان آوري در توليد مي شود و با خريدهاي فوري براي جلوگيري از اين وقفه ها نيز هزينه هاي توليد افزايش مي يابد. اگر مواد بيش از حد مطلوب خريداري شده باشد، باعث ركود سرمايه و افزايش هزينه هاي انبارداري و نابابي مواد مي شود. روش انبارداري بايد طوري طراحي گردد كه از حيف و ميل، فاسد شدن و افت نا مناسب مواد جلوگيري شود و نقل و انتقال، جابه جايي، حفظ و حراست موجودي مواد به طور مطلوب صورت گيرد .
اهميت انبارداری:
هدف از ايجاد انبارها چه در سازمانهاي دولتي و چه در بخش هاي خصوصي تأمين، نگهداري و در دسترس قرار دادن سري وسايل مورد نياز آنها مي باشد. بطوريكه اگر مواد و لوازم مورد نياز به موقع تهيه و در دسترس واحد مصرف كننده قرارداده نشود، در گردش كار و فعاليتهاي آن مؤسسه ايجاد مي گردد .
ساختمان انبارها ترجيحاً بايد نزديك به محل توليد باشد. تا انتقال مواد، مخصوصاً مواد سنگين و پر حجم به واحدهاي توليدي، به آساني صورت گرفت، هزينه آن نيز به حداقل كاهش يابد .
انواع انبارها :
از نظر نوع كالايي كه در آن نگهداري مي شود :
الف) انبار كالاهاي معمولي كه در شركت سهامي آب و فاضلاب از اين نوع انبار استفاده مي شود، به انبارهايي اطلاق مي شود كه نگهداري اقلام آن شرايط و تجهيزات مخصوص را نمي خواهد. اقلام در اين انبار به شكل جامد كانتينر شده، بسته ها و كارتن ها مي باشند.
ب) انبار مواد قابل انفجار
ج) انبار كالاهاي فاسد شونده
د) انبار مواد فله اي
ه) انبار مواد شيميايي
انواع انبار از نظر ساختمان
انبارها از نظر ساختمان به سه دسته تقسيم مي شوند :
الف) ساختمان كامل پوشيده
ب) ساختمان سرپوشيده بدون ديوار
ج ) انبار محوطه باز يا بارانداز كه در شركت سهامي آب و فاضلاب از انبار ساختمان كاملاً پوشيده استفاده مي شود.
لازم به ذكر است كه انبارهاي كاملاً پوشيده به انبارهايي كه داراي سقف ، ديوار و درب مي باشند اطلاق مي شود وبراي ساختمان اين گونه انبارها مي توان از مصالح ساختماني مختلف استفاده نمود و در اين گونه انبارها اقلامي نگهداري ميشود كه حفاظت آنها از باد، باران، آفتاب، سرقت و… ضرورري است.
خروج كالا
انواع كالا
اجناس موجود در انبار برحسب نوع و كيفيت به شرح زير تقسيم مي شود :
1) مصالح : مانند آهن آلات ، كاغذ ، ميز ، و نظاير آن كه جنبه معرفي دارد با در خواست معرفي از انبار خارج مي شود .
2) اثاثيه مانند : ماشين تحرير، تلفن و نظاير آن با رد خواست غير معرفي از انبار خارج مي شود .
3) ممكن است بعضي مصالح كه از انبار خارج مي شود براي تبديل نوع جنس به كار رود مثلاً پارچه تبديل پرچم شود. بنام ( درخواست تبديل نوع جنس ) تهيه خواهد شد .
4) ممكن است بعضي از اجناس از انبار سازمان بطور امانت تحويل گردد كه براي خروج آنها از در خواست مخصوص استفاده خواهد شد .
تحويل مصالح :
در اين مورد براي تحويل و خروج مصالح از انبار در خواست انبار صادر خواهد شد، كه با توجه به مندرجات قيد شده در درخواست انبار از انباردار استعلام مي گردد كه از طرف حسابداري معادل آن تأمين اعتبار مي شود. پس از تأمين اعتبار براي دريافت كالابه انبار مراجعه مي گردد.
ثبت در كارت انبار :
سازمان انبارها با تعيين ارزش كالاهاي تحويلي كالاي در خواست شده را تحويل مي دهد و درخواست را به امضاي گيرنده مي رساند و مقدار از كارت كوچك انبار كسر شده و در دفتر صادرات انبار ثبت مي شود.
در پايان يك نسخه از درخواست خروج كالا و يك برگ از صادرات انبار به حسابداري مربوطه ارسال مي شود.
تحويل كالاي غير مصرفي
درخواست كننده كالا، درخواست را براي تأمين اعتبار به حسابداري مربوطه تسليم خواهد كرد كه حسابدار درخواست را تكميل مي نمايد . كالاي درخواست شده از انبار دريافت مي گردد و به امضاي آنها مي رسد و تحويل دهنده كالا پس از تكميل مقدار تحويل نسبت به تحويل كالاي درخواستي اقدام مي كند و بلافاصله درخواست را در كارت انبار ودر دفتر صادرات در ستون كالاي غير مصرفي ثبت مي نمايد.
درخواست خروج كالا براي تبديل نوع جنس
درخواست خروج كالا به انباردار ارائه مي شود و با تعيين هاي آن در خواست را براي تأمين اعتبار به حسابداري ارسال مي نمايد. حسابدار حساب مخصوص براي تبديل نوع جنس نگهداري خواهد كرد كه براي گرفتن به انبار مربوطه تعيين مي نمايد .
در مورد تبديل نوع جنس اين نكته ضروري است كه تبديل بايد به همان انباري برگشت شود كه مصالح و مواد اوليه آن را تحويل داده است .
درخواست فروش يا واگذاري كالا
در اين مورد انبارداران از فرم مخصوص در خواست خروج كالا استفاده خواهند كرد و كالاي تحويلي رادر دفتر صادرات ثبت خواهد كرد. در اين صورت فروش كالا به دو صورت انجام مي گيرد . 1- به صورت نقد 2- به صورت نسيه
در حالت نقد، خريدار بايد معادل بهاي آن به حساب سازمان واريز شده و رسيدي دريافت نمايد كه براي تحويل كالا به انبار ارائه نمايد .
در حالت نسيه، مجوز مربوطه ضميمه دفتر صادرات خواهد شد و حسابداران وظيفه دارند ارزش كالا رابه بدهكار حساب مربوطه گذاشته و در مقام مطالبه برآيد و مراقبت نمايد كه كالاي واگذاري به موقع برگشت داده شود .
انتقال كالا از انباري به انبار ديگر
در اين مواقع درخواست مخصوص تهيه مي شود كه بامشخصات كامل ، تاريخ حمل و شماره بارنامه و نظاير آن در درخواست قيد شده است. بديهي است حسابداران ارزش مقدار كالاي ارسالي رابه انبار ديگر به بستانكار حساب انبار( فرستنده) و بدهكار انبار (تحويل گيرنده) منظور خواهد داشت .